Қазақстанда сұранысқа ие мамандықтар

2024 жылы Қазақстанда ең көп сұранысқа ие мамандықтарды қарастырайық.

1. Есепші

Бухгалтерлік Есепсіз бірде-бір мемлекеттік немесе жеке кәсіпорын өмір сүре алмайтынын бәрі біледі. Сондықтан бухгалтер мамандығы биыл да сұранысқа ие болып отыр. Мамандардың болжамынша, 2030 жылға қарай бұл мамандыққа сұраныс тек артады. 2024 жылдың қаңтар айында Астана мен Алматыда бухгалтерлер сұранысқа ие. Естеріңізге сала кетейік, бухгалтерлердің міндетіне қаржылық құжаттаманы өңдеу, жеткізушілермен және сатып алушылармен ақша операциялары, жалақы есептеу, есеп беру, кәсіпорын активтерінің қозғалысын есепке алу және кәсіпорынның қаржысына байланысты басқа да функциялар кіреді. Біздің еліміздегі осы саладағы мамандар бюджеттік ұйымдарда 230 мың теңге алады. Мұның бәрі міндеттердің күрделілігіне, жұмыспен қамтылуға және жұмыс күнінің ұзақтығына байланысты. Жеке фирмаларда табыс 400 мың теңгеге дейін және одан да жоғары өсуі мүмкін.

2. Инженер

Бұл мамандықтың көптеген мамандықтары бар. Олардың ішінде инженер-дизайнер, инженер-құрылысшы, инженер-конструктор, электроника инженері, қоршаған ортаны қорғау инженері және тіпті тау-кен инженері бар. Инженерлер-бұл әртүрлі технологияларды жасайтын, дамытатын және іс жүзінде қолданатын сарапшылар. Олар зерттеу, жобалау және техникалық жұмыстармен айналысады. Бұл мамандық жыл сайын ең сұранысқа ие тізімге енеді. Кез келген инженердің негізгі міндеттеріне әртүрлі құрылғыларды жобалау, құрастыру, техникалық қызмет көрсету және жөндеу кіреді. Бұл мамандар өнеркәсіптік кәсіпорындарда, зертханаларда, құрылыста, ауыл шаруашылығында, ғылыми-зерттеу орталықтарында, сондай-ақ жобалау ұйымдарында жұмыс істейді. Жаңадан бастаған инженерлер айына 200 мың теңге табады. Мұның бәрі тәжірибе мен салаға байланысты. Егер қызметкердің тәжірибесі болса және сұранысқа ие салаларда, мысалы, мұнай-газ өнеркәсібінде немесе IT саласында жұмыс істесе, онда табыс 600 мың теңге және одан жоғары болуы мүмкін.

3. Медицина қызметкері

Медицина қызметкерлерінсіз қайда? С. Д. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінің деректеріне сәйкес, елдегі ең сұранысқа ие дәрігерлердің қатарында педиатрлар, акушер-гинекологтар, анестезиологтар мен хирургтар бар. Науқастарға жалпы және жеке күтім көрсетуді қамтамасыз ететін кіші медициналық персонал да сұранысқа ие. Қазақстандағы дәрігерлердің жалақысы олардың мамандануына және жұмыс орнына байланысты өзгереді. 2024 жылы, алдыңғы жылдардағыдай, ең төменгі жалақыны мемлекеттік ауруханалар, емханалар, медициналық мекемелер мен стоматологиялық кабинеттердің қызметкерлері алады. Үкімет барлық медицина қызметкерлерінің жалақысын 30% - ға арттыруға уәде берді, жалақының өсуі осы жылға жоспарланған. Айта кетейік, қазір кіші медицина қызметкерлерінің орташа жалақысы 49 мың теңгеге тең. 2024 жылдың 1 шілдесінен кейін 64 мың теңгеге дейін көтеру керек. Акушерлердің, гинекологтардың, педиатрлар мен неонатологтардың жалақысы шілдеге дейін 106 мың теңгені құрайды, тарифтік тор өзгергеннен кейін 138 мың теңгені құрайды. Жедел жәрдем дәрігерлері, анестезиологтар, реаниматологтар 109 мың теңге алады. 2023-2024 жылдар ішінде мемлекеттік сектор мен жеке сектордағы хирургтардың орташа жалақысы 200 мыңнан 446 мың теңгеге дейін өзгерді. Жеке клиникаларда дәрігерлердің табысы орта есеппен 200 мыңнан 600 мың теңгеге дейін болуы мүмкін. Мұның бәрі жұмыс берушіге және жұмыс тәжірибесіне байланысты.

4. Педагог

Еңбек ресурстарын дамыту орталығының болжамы бойынша, қоғамдық және жаратылыстану ғылымдары бойынша орта мектеп педагогтары, бастауыш мектеп тәрбиешілері мен мұғалімдері Қазақстандағы ең сұранысқа ие мамандықтардың алғашқы ондығында. Мұғалім оқу-тәрбие жұмысын жоспарлаумен, ұйымдастырумен, өткізумен және талдаумен айналысады. Бұл мамандар оқушылардың жеке басын дамытуға, олардың білімдерін, дағдыларын, дүниетанымы мен құндылықтарын қалыптастыруға көмектеседі. Мұғалімнің негізгі мақсаты-адамның жан-жақты дамуына ықпал ету, оның өмірдің әртүрлі салаларында үнемі өзін-өзі тәрбиелеуге және өзін-өзі жетілдіруге деген ұмтылысын қолдау және ынталандыру. Қазақстанда мұғалімнің жалақысы қандай? Ұлттық статистика бюросының есебінің деректері бойынша 2023 жылғы III тоқсандағы жағдай бойынша білім беру саласындағы орташа жалақы 247,4 мың теңгені құрады. Елордалық мұғалімдердің жалақысы 600 мың теңгеге жетеді.

5. IT маманы

Пандемия кезінде көптеген адамдар қашықтан жұмыс істеуге кеткен кезде IT саласы ерекше серпіліс алды. Бұл мамандардың әртүрлі салаларда жұмыс істеу мүмкіндігі бар: Қаржы, маркетинг, сауда, медицина, білім. Бағдарламашылар, әзірлеушілер, жүйелік әкімшілер, техникалық қолдау мамандары, тестерлер, жоба менеджерлері, бизнес-аналитиктер, интернет-маркетологтар және IT-рекрутерлер сұранысқа ие. Ақпараттық технологиялар саласын дамыту департаменті Қазақстанда 50 мыңға жуық айтишник жетіспейтінін хабарлайды. Елімізде 100 мың IT-мамандарды оқытып, даярлауға ниетті. Барлық сарапшылар алдағы жылға арналған ақпараттық технологиялар саласындағы негізгі трендтер жасанды интеллектті дамыту және оны қолдану, бұлтты технологияларды танымал ету, деректер көлемін ұлғайту және киберқауіпсіздік рөлін күшейту болатынына келіседі. Мансаптың басында бастаушы маманның жалақысы шамамен 250 мың теңгені құрауы мүмкін. Алайда, деңгейдің өсуімен табыс та артады. Мысалы, 2 жылдан 4 жылға дейінгі тәжірибесі бар мамандар ауданда 950 мың теңге табыс күте алады. Ал үздік әзірлеушілер үшін төлем айына 1 15 000 дейін жетуі мүмкін.

6. Веб-дизайнер

Сұранысқа ие мамандықтар рейтингінде веб-дизайнерлер де байқалады. Бұл мамандарға сұраныстың себептері электрондық коммерцияның дамуы болды. Олардың негізгі мақсаты-бизнес мақсаттарына жету үшін мүмкіндігінше ыңғайлы және тиімді болатын пайдаланушы интерфейсін әзірлеу. Яғни, веб-дизайнерлер болашақ сайттардың пайда болуына жауап береді, элементтердің орналасуын анықтайды, стильді, түстер палитрасын және масштабты таңдайды. Веб-дизайнерлер копирайтерлермен, бағдарламашылармен, фотографтармен және басқа мамандармен тығыз жұмыс істейді. Олар Adobe Photoshop, HTML/CSS, Corel Draw және басқалары сияқты арнайы бағдарламаларға ие болуы керек. Қазақстанда веб-дизайнердің жалақысы тәжірибе деңгейіне, орындалатын міндеттер көлеміне және ол жұмыс істейтін компанияның мөлшеріне байланысты айына 100-ден 400 мың теңгеге дейін өзгереді.

7. Аспаз

Кім дәмді тамақтанғанды ұнатпайды? Мейрамханалардағы немесе басқа да тамақтану орындарындағы аспаздардың арқасында біз ауыз суаратын дәмді көреміз. Айтпақшы, бұл мамандықта көптеген мамандықтар бар: тоңазытқыш аспаздары, ыстық дүкен аспаздары, қасапшылар, наубайшылар және кондитерлер. Аспазшылардың міндеттеріне мыналар кіреді: тамақтануды жоспарлау, тамақ дайындау және дайындау; тағамның сапасын тексеру; рецепттер мен жеке тәжірибеге сәйкес компоненттерді өлшеу, өлшеу және араластыру; пештердің, грильдердің, қуырғыштардың және басқа да пісіру жабдықтарының температурасын реттеу; ас үйді, ас үй жабдықтарын, тағамды өңдеудің қауіпсіз және санитарлық әдістерін қамтамасыз ету үшін қызмет көрсетілетін аймақты тексеру және жинау және т.б. Жаңадан бастаған мамандар 59 мыңнан 142 мың теңгеге дейін ала алады. Жұмыс іздеу сайттарындағы мәліметтер бойынша орташа жалақы 200 мыңнан 500 мың теңгеге дейін.

8. Шаштараз

Шаштаразды іздеуде сіз нағыз дос іздеумен салыстыра аласыз, өйткені біз оларға ең құндысы — шашымызға сенеміз. Шаштараз шаш проблемаларын шешуге кәсіби түрде көмектесіп, бас пен шаш пішінінің ерекшеліктерін ескере отырып, керемет көрініс жасағанда өте жақсы. Маманның шеберлігі неғұрлым жоғары болса, соғұрлым оның сұранысы мен табысы артады. Осы саладағы қызметкерлердің жалақысы 300 мыңнан 600 мың теңгеге дейін өзгереді. Ал егер шаштараз да ең жақсы бояғыш болса, оның табысы одан да жоғары болуы мүмкін.

9. Логист

Қазіргі уақытта жүк тасымалдау процестері жоғары сұранысқа ие. Күн сайын бүкіл әлем бойынша миллиондаған тауарлар тұтынушыларға жеткізіледі және логисттер жеткізу сапасына және процестің басқа да негізгі аспектілеріне жауап береді. Олар тасымалдауды ұйымдастырумен және логистикалық процестерді оңтайландырумен, соның ішінде тауарларды өндірістен соңғы тұтынушыға жеткізумен айналысады. Олардың міндеті-оңтайлы маршруттарды табу және тәуекелдер мен шығындарды азайту. Логист мамандығы ұйымдастырушының, менеджердің және талдаушының дағдыларын біріктіреді. Табысты жұмыс істеу үшін заңнаманы білу, аналитикалық ойлау және жүйелі ойлау қажет. Логист мамандығында екі негізгі мамандықты ажыратуға болады: көлік логистері және қойма логистері. Көлік логистері тауарларды сақтауға арналған маршруттар мен қоймаларды таңдауға қамқорлық жасайды, ал қойма логистері Жүктерді қабылдау, тіркеу және есепке алу үшін жауап береді. Олардың табысы орта есеппен 250 мыңнан 500 мың теңгеге дейін.

10. Фермер

Ауыл шаруашылығы Қазақстан Республикасының экономикасында шешуші рөл атқарады. Елге фермерлер керек. Шаруа қожалықтары қызмет саласы бойынша әр түрлі болуы мүмкін, соның ішінде көп салалы және мамандандырылған Нысандар. Фермерлердің негізгі бағыттарына мал шаруашылығы, ара шаруашылығы, балық шаруашылығы, құс шаруашылығы, көкөністер мен дәнді дақылдар жатады. Қазақстанда ауыл шаруашылығы саласы үшін кадрлар даярлау 192 техникалық және кәсіптік білім беру оқу орындарында жүзеге асырылады. Орта есеппен агроөнеркәсіп кешенінің қызметкерлері шамамен 200 мың теңге табады.